Virussen staan aan de wieg van het leven op aarde. Leven is niet mogelijk zonder virussen. Volgens sommige schattingen zijn er meer dan 100 miljoen soorten virussen. Virussen zijn daarom onze vrienden en niet onze vijanden. Dat vijandbeeld is eind 19e eeuw ontstaan door het werk van de Fransman Louis Pasteur, die de wereld kennis liet maken met de microbiologie. Pasteur ontwikkelde de ‘Germ Theory’ waarin het lichaam van buiten aangevallen wordt door gevaarlijke microben (bacteriën) die ons ziek maken. Virussen zijn pas begin 20ste eeuw ontdekt met een rol voor de Nederlander Martinus Willem Beijerinck, ook wel de “vader van de virologie”. Hij ontdekte via een filtratie experiment dat er naast microben ook andere, tot dan toe onzichtbare, ziektemakers moesten zijn. Hij noemde deze pathogenen een virus naar het Latijnse woord voor gif. Pas met de uitvinding van de elektronenmicroscoop in 1931 kon men virussen ook daadwerkelijk zien.
Een tijdgenoot van Louis Pasteur, Antoine Béchamp, hield er een hele andere theorie op na, namelijk de ‘Terrain Theory’. Béchamp draaide het om: virussen komen niet van buiten, maar zijn het bijproduct van een ziek lichaam. Het lichaam was voor Béchamp een terrein wat je goed moest verzorgen, anders werd het ziek. Hij zocht de oorzaak van ziektes veel meer in de vervuilde omstandigheden waarin mensen leefden. De industriële revolutie heeft daar in zijn tijd een grote rol in gespeeld. Mensen, vooral in steden, werden in die tijd ook niet zo oud, terwijl de levensverwachting vóór 1800 voor 20-jarigen (voorbij de kindersterfte) net zo hoog lag als nu.
De Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG) kent enkel externe en interne pathogenen, en geen virussen als zodanig. Vanuit de TCG wordt het menselijk lichaam beschouwd als één geheel. Bij ziekte is er altijd sprake van een onbalans in het lichaam die hersteld moet worden. Kijkend naar de theorieën van de heren Pasteur en Béchamp zou je kunnen stellen dat de TCG hierin een middenweg bewandelt, echter zonder externe pathogenen als virussen te kwalificeren en zich enkel daarop te richten. Er kunnen immers vele oorzaken ten grondslag liggen aan een onbalans. Binnen de TCG streeft men er dan ook naar om een volledige diagnose te stellen op basis van het klachtenbeeld, de leefstijl, voeding en persoonlijke omstandigheden en dus niet alleen te kijken naar de plek van de klacht en de symptomen die daaruit voortkomen.
De ziekte Covid-19 kan volgens de TCG dus vele oorzaken hebben en wordt niet enkel veroorzaakt door één extern pathogeen (het SARS-CoV-2 virus). De meeste mensen zullen dit beeld wel herkennen in het feit dat deze ziekte vooral ouderen en mensen met andere onderliggende ziektes treft. Het bestrijden van dit virus (en andere virussen) met enkel een vaccin of andere medicatie zal dus niet voldoende zijn. Externe pathogenen zullen altijd een voedingsbodem vinden in een lichaam indien dit niet gezond is (onbalans). Het is en blijft dus zaak goed voor je lichaam te zorgen en te blijven zorgen. Wat dat betreft trekt Béchamp aan het langste eind.
